Een cochleair implantaat (CI) neemt de functie van beschadigde trilhaartjes in het slakkenhuis (de cochlea) over en stimuleert direct de gehoorzenuw. Een CI vervangt dus eigenlijk de functie van het slakkenhuis, en kan dus ook alleen werken als de oorzaak van het gehoorprobleem ligt in het slakkenhuis. Een CI bestaat uit een inwendig deel dat operatief wordt ingebracht in het hoofd (het implantaat) en een uitwendig deel (de spraakprocessor) dat meestal achter het oor wordt gedragen.

Wanneer u in aanmerking wilt komen voor een CI volgt u een selectieprocedure. Deze procedure neemt vaak meerdere weken tot maanden in beslag. De exacte criteria voor het plaatsen van een CI kunnen per CI-team enigszins verschillen. In Mijn Overzicht treft u informatie over de selectiecriteria en over de keuze van een CI-team.

Als u een positief advies van het CI-team heeft gekregen, wordt het CI volledig vergoed. Vergoed worden de CI-apparatuur, de operatie, de revalidatie en de nazorg. In Nederland wordt voor volwassenen een CI aan één oor vergoed. In Mijn Overzicht staat meer informatie over de vergoedingen.

Het kan zijn dat het erg lang duurt voordat u geopereerd kunt worden. In veel ziekenhuizen is een wachtlijst. Op de website van OPCI vindt u informatie over de wachtlijst per ziekenhuis. Soms is het mogelijk om met spoed een CI te krijgen. Als sprake is van ernstig en plotseling gehoorverlies – bijvoorbeeld na een hersenvliesontsteking – komt u mogelijk met voorrang in aanmerking voor een CI. Lees hierover meer in Mijn Overzicht.

Tips

• Als u gesprekken heeft bij het CI-team, neem dan iemand mee die met u kan meedenken, -luisteren en -praten.
• Neem pen en papier mee, zodat de arts of uw begeleider zo nodig dingen kan opschrijven voor u.
• Bedenk voor het gesprek met het CI-team wat u graag wilt weten en noteer uw vragen. U kunt hiervoor de vragenlijsten uit deze Keuzehulp gebruiken.
• Hoort u niets of bijna niets meer? Neem dan een schrijftolk of gebarentolk mee. Kijk voor informatie op de website van Tolkcontact. U moet hiervoor namelijk tolkuren gebruiken. Als u voor het eerst een tolk gaat gebruiken dan moet u tolkuren aanvragen.

Bent u vroegdoof – dat wil zeggen dat u doof of zwaar slechthorend bent geboren of op jonge leeftijd doof of zwaar slechthorend bent geworden – dan is de eventuele stap naar een CI waarschijnlijk het grootst. Het resultaat van een CI kan dan ook minder zijn; zeker het verstaan van spraak kan moeilijk zijn. In hoeverre dat zo is, hangt erg af van de vraag in hoeverre u de gesproken taal eerder al hebt leren spreken en verstaan. U kunt in Mijn Overzicht lezen met welke punten u rekening kunt houden als u een CI overweegt.

Als u aanvankelijk wel meer gehoord heeft, zijn er twee mogelijkheden:

• U bent in korte tijd doof of ernstig slechthorend geworden. Dit heet plotsdoof. Hiervoor bestaat een aparte Keuzehulp.
• U bent geleidelijk steeds slechter gaan horen. Dit heet laatdoof.

In beide situaties is de voornaamste vraag: hoe belangrijk is het voor u om opnieuw te leren horen? U kunt in Mijn Overzicht lezen met welke punten u rekening kunt houden als u een CI overweegt.

Tips

• Besluit u uiteindelijk om voorlopig geen CI te nemen? Kijk dan op de  Plotsdoof keuzehulp voor informatie over gehoorondersteuning.

Er bestaat geen vergelijkingsoverzicht dat een antwoord kan geven op de vraag welk merk of soort CI nou het beste zou zijn voor u. Dat komt onder meer doordat de technische ontwikkelingen elkaar erg snel opvolgen, waardoor informatie die vandaag nog juist is morgen alweer achterhaald kan zijn. Kijk in Mijn Overzicht als u meer wilt weten over de vier merken.

Dit zijn de websites van de vier fabrikanten van cochleaire implantaten:

• Advanced Bionics
• Cochlear
• MED-EL
• Oticon Medical

Tips

• In de praktijk zijn de verschillen tussen de merken niet erg groot. Wat voor u het meest geschikte apparaat is, zal onder andere afhangen van de mate van het gehoorverlies en van uw levensstijl. Om u meer inzicht te geven in de punten die van belang kunnen zijn, treft u in Mijn Overzicht een lijst aan met voorbeeldvragen die u kunt stellen aan het CI-team.

Als u heeft besloten om inderdaad een CI te nemen, wordt eerst gekozen aan welke kant uw CI wordt geplaatst. Dit is een belangrijke keuze, die grote invloed heeft op het resultaat van de ingreep. In Mijn Overzicht leest u er meer over.

Tips

• Heeft u twijfels of zorgen over de keuze welk oor te implanteren? Bespreek die met het CI-team. Het is erg belangrijk dat u achter de keuze staat, want het gaat om uw lichaam en uw leven. Als het CI-team uw zorgen en twijfels niet kan wegnemen, vraag dan een second opinion bij een ander CI-team.

Als de spraakprocessor wordt aangesloten, vindt ook de eerste zogenoemde afregeling plaats. Hierna zullen nog meer afspraken volgen om het CI voor u steeds beter af te regelen. Het is de bedoeling dat u in deze periode zelf veel oefent, om het geluid dat u hoort zo goed mogelijk te kunnen herkennen. Hier krijgt u ook hulp bij van het CI-team. Lees hierover meer in Mijn Overzicht.

Tips

• Om de revalidatie na de operatie goed te laten verlopen, kunt u al vóór die operatie een aantal dingen doen, bijvoorbeeld zorgen voor goede ondersteuning en het informeren van uw omgeving. Lees hierover meer in Mijn Overzicht.

Tips

• Zeg bij medische behandelingen altijd tegen uw arts dat u een CI heeft.
• Vraag bij uw CI-team om een CI-identiteitskaart, als u die kaart niet vanzelf krijgt. Dit is een kaartje met uw gegevens en de vermelding dat u een CI draagt. Neem dit kaartje altijd mee als u gaat vliegen. Het alarm van controlepoortjes kan soms afgaan door een CI. Met uw CI-identiteitskaart kunt u aantonen dat u een CI draagt.
• Door de apparatuur in de controlepoortjes kunnen de instellingen van uw processor soms ontregeld raken. Zet uw CI dus even uit wanneer u de poortjes passeert.
• U kunt bij het sporten een sporthoofdband gebruiken om de uitwendige delen van uw CI én uw hoofd te beschermen. U kunt zo’n band kopen bij een sportzaak.
• Om te zorgen dat u uw processor niet verliest, bijvoorbeeld tijdens het sporten, kunt u ook een speciaal bandje aanschaffen dat uw processor veilig aan uw oor vastmaakt. Vraag ernaar bij uw CI-team.